Thẩm quyền của Việt Nam trong các việc dân sự có yếu tố nước ngoài là một trong những vấn đề pháp lý được quan tâm khá nhiều ở thời kỳ hội nhập hiện nay. Vậy khái niệm về việc dân sự có yếu tố nước ngoài là gì? Và thẩm quyền của Việt Nam qua các vụ án này ra sao? Để làm rõ các vấn đề trên thì nội dung dưới đây xin phép được chia sẻ cho các bạn về một số thông tin liên quan đến vấn đề dân sự có yếu tố nước ngoài.
Mục lục bài viết
Vụ việc dân sự là gì? Khái niệm vụ việc dân sự có yếu tố nước ngoài?
Trong cuộc sống việc xảy ra tranh chấp mâu thuẫn là hết sức bình thường và một trong số đó chính là vụ việc dân sự. Vậy vụ việc dân sự là các tranh chấp, không đồng nhất các yêu cầu về dân sự, hôn nhân trong gia đình, kinh doanh thương mại dịch vụ và lao động được Tòa án thụ lý, giải quyết theo trình tự, quy trình, thủ tục theo pháp luật tố tụng dân sự quy định trên cơ sở có đơn khởi kiện, đơn yêu cầu của cơ quan, tổ chức, cá nhân, doanh nghiệp.
Ngoài ra, bên cạnh vụ việc dân sự còn có thêm khái niệm về vụ việc dân sự có yếu tố nước ngoài. Sự phát triển phong phú, đa dạng của các quan hệ dân sự, hôn nhân trong gia đình, kinh doanh thương mại dịch vụ và lao động cùng với quá trình hội nhập quốc tế ngày càng lan rộng dẫn đến việc tranh chấp có yếu tố nước ngoài mà tòa án phải thụ lí giải quyết ngày càng nhiều như tranh chấp, yêu cầu có đương sự là người nước ngoài hoặc người Việt Nam định cư ở nước ngoài, có tài sản ở nước ngoài, căn cứ làm phát sinh, thay đổi, chấm dứt quan hệ dân sự có tranh chấp xảy ra ở nước ngoài … Các tranh chấp, yêu cầu này được gọi là vụ việc dân sự có yếu tố nước ngoài.
Hơn nữa, vụ việc dân sự có yếu tố nước ngoài là những vụ việc dân sự có ít nhất một đương sự là cá nhân, cơ quan, tổ chức ở nước ngoài, các bên tham gia đều là cá nhân, cơ quan, tổ chức ở Việt Nam nhưng việc xác định, thay đổi, thực hiện hoặc chấm dứt quan hệ đó xảy ra ở nước ngoài.
Những trường hợp thuộc vụ việc dân sự có yếu tố nước ngoài
Trường hợp 1: Có ít nhất một trong các bêm tham gia là cá nhân, cơ quan, tổ chức nước ngoài.
Trường hợp 2: Mọi bên tham gia là công dân, cơ quan, tổ chức Việt Nam nhưng việc xác lập, thay đổi, thực hiện hoặc chấm dứt quan hệ đó xảy ra tại nước ngoài.
Trường hợp 3: Các bên tham gia đều là công dân, cơ quan, tổ chức Việt Nam nhưng đối tượng của quan hệ dân sự đó ở nước ngoài.
Bạn đọc có thể quan tâm đến bài viết có nội dung liên quan đến: Quy định chung về thủ tục giải quyết việc dân sự theo pháp luật tố tụng
Thẩm quyền của Tòa án Việt Nam trong giải quyết các vụ việc dân sự có yếu tố nước ngoài
Thẩm quyền chung
Theo khoản 1 Điều 469 BLTTDS năm 2015 Tòa án Việt Nam có thẩm quyền chung giải quyết các vụ việc dân sự có yếu tố nước ngoài trong các trường hợp sau:
Đối với trường hợp bị đơn:
(i) Là cá nhân cư trú, làm việc, sinh sống lâu dài tại Việt Nam;
(ii) Là cá nhân, cơ quan, tổ chức có trụ sở tại Việt Nam hoặc bị đơn là cá nhân cơ quan, tổ chức có chi nhánh, văn phòng đại diện ở Việt Nam đối với các vụ việc liên quan đến hoạt động của chi nhánh, văn phòng đại diện của cơ quan, tổ chức đó tại Việt Nam;
(iii) Có tài sản trên lãnh thổ đất nước Việt Nam;
Đối với trường hợp là các vụ việc:
Vụ việc ly hôn mà nguyên đơn hoặc bị đơn là công dân của Việt Nam hoặc các đương sự là người nước ngoài đang cư trú, làm việc, sinh sống lâu dài tại Việt Nam;
Vụ việc về quan hệ dân sự mà việc xác lập, thay đổi, chấm dứt quan hệ đó xảy ra ở đất nước Việt Nam, đối tượng của quan hệ đó phải là tài sản trên lãnh thổ Việt Nam hoặc công việc đó được thực hiện trên lãnh thổ của Việt Nam;
Vụ việc về quan hệ dân sự mà việc xác lập, thay đổi, chấm dứt quan hệ đó xảy ra ở ngoài lãnh thổ Việt Nam nhưng có liên quan đến quyền và nghĩa vụ của cơ quan, tổ chức, cá nhân Việt Nam hoặc có trụ sở, nơi cư trú tại Việt Nam
Thẩm quyền riêng
Theo Điều 470 BLTTDS năm 2015 thì:
– Những vụ án dân sự có yếu tố nước ngoài thuộc thẩm quyền giải quyết riêng của Tòa án Việt Nam phải có các điều kiện sau:
(i) Là vụ án dân sự có liên quan đến quyền đối với tài sản là bất động sản có trên lãnh thổ Việt Nam;
(ii) Vụ án ly hôn giữa công dân Việt Nam với công dân nước ngoài hoặc người không quốc tịch, nếu cả hai vợ chồng cư trú, làm ăn, sinh sống lâu dài ở Việt Nam;
(iii) Vụ án dân sự khác mà các bên được lựa chọn Tòa án Việt Nam để giải quyết theo pháp luật Việt Nam hoặc điều ước quốc tế mà Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam là thành viên và các bên đồng ý lựa chọn Tòa án Việt Nam.
– Những việc dân sự có yếu tố nước ngoài sau đây thuộc thẩm quyền giải quyết riêng biệt của Tòa án Việt Nam:
(i) Các yêu cầu không có tranh chấp phát sinh từ quan hệ pháp luật dân sự quy định tại khoản 1 Điều này;
(ii) Yêu cầu xác định một sự kiện pháp lý xảy ra trên lãnh thổ Việt Nam;
(iii) Tuyên bố công dân Việt Nam hoặc người nước ngoài cư trú tại Việt Nam bị mất tích, đã chết nếu việc tuyên bố đó có liên quan đến việc xác lập quyền, nghĩa vụ của họ trên lãnh thổ Việt Nam, trừ trường hợp điều ước quốc tế mà Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam là thành viên có quy định khác;
(iv) Tuyên bố người nước ngoài cư trú tại Việt Nam bị hạn chế năng lực hành vi dân sự, mất năng lực hành vi dân sự nếu việc tuyên bố đó có liên quan đến việc xác lập quyền, nghĩa vụ của họ trên lãnh thổ Việt Nam;
(v) Công nhận tài sản có trên lãnh thổ Việt Nam là vô chủ, công nhận quyền sở hữu của người đang quản lý đối với tài sản vô chủ trên lãnh thổ Việt Nam.
Xem các bài viết khác có nội dung liên quan tại Luật tố tụng
Khuyến nghị của Công ty Luật TNHH Everest
- Bài viết nêu trên được luật sư, chuyên gia của Công ty Luật TNHH Everest thực hiện nhằm mục đích nghiên cứu khoa học hoặc phổ biến kiến thức pháp luật. Hoàn toàn không nhằm mục đích thương mại.
- Bài viết có sử dụng những kiến thức hoặc ý kiến của các chuyên gia được trích dẫn từ nguồn đáng tin cậy. Tại thời điểm trích dẫn những nội dung này, chúng tôi đồng ý với quan điểm của tác giả. Tuy nhiên, quý Vị chỉ nên coi đây là những thông tin tham khảo, bởi nó có thể chỉ là quan điểm cá nhân người viết.
- Trường hợp cần giải đáp thắc mắc về vấn đề có liên quan, hoặc cần ý kiến pháp lý cho vụ việc cụ thể, Quý vị vui lòng liên hệ với chuyên gia, luật sư của Công ty Luật TNHH Everest qua Tổng đài tư vấn pháp luật: 1900 6198, E-mail: info@everest.org.vn.
